Gevangenisstraf voor octrooiinbreuk

De Europese Commissie wil dat octrooiinbreukplegers en schenders van andere "intellectuele eigendomsrechten" tot gevangenisstraffen veroordeeld worden, dat hun bedrijfsmiddelen geconfisqeerd worden en dat zij een beroepsverbod krijgen. Dit blijkt uit een voorstel voor een richtlijn en kaderbesluit dat de Commissie naar het Europees Parlement gestuurd heeft. Er is geen enkel onderzoek naar de noodzaak van deze wetgeving gedaan. De Commissie schendt het subsidiariteitsprincipe.

De Commissie stelt dat deze wetgeving noodzakelijk is. Regelrechte piraterij is echter al in Europese landen verboden. Zijn er landen waar dat niet het geval is? De Commissie weet het niet en laat het niet weten: er ligt aan haar voorstel geen onderzoek ten grondslag. Het TRIPS verdrag verplicht landen al schending van "intellectuele eigendom" strafbaar te stellen. Is het TRIPS verdrag onvoldoende? Is de in 2004 aangenomen Intellectual Property Rights Enforcement Directive (IPRED) onvoldoende? We kunnen het niet weten, deze richtlijn wordt nu pas geimplementeerd. Het voorstel veegt zaken als auteursrecht, octrooirecht en merkenrecht op een hoop en verstoort subtiele balansen in nationale strafrechtstelsels. Een vergelijking tussen Europese strafrechtstelsels op dit punt? Ontbreekt. Een vergelijking tussen verschillende "intellectuele eigendomsrechten"? Ontbreekt. Straffen zijn draconisch: gevangenis, inbeslagname, beroepsverbod. Rechthebbenden mogen de politie assisteren, helpen conclusies te trekken. De gevolgen voor de onbevooroordeeldheid van politieonderzoek? Er is geen onderzoek naar gedaan. Kunnen rechthebbenden misbruik plegen, door onderzoek bij concurrenten te bevorderen?

In bijvoorbeeld een privaatrechtelijke octrooiinbreukzaak kost het vaak weken om achteraf vast te stellen of een octrooi wel terecht is toegekend. Er zijn dus niet alleen de gewone bewijsproblemen, het is zelfs onduidelijk of het recht dat geschonden zou worden wel een recht is, of er überhaupt iets te schenden valt. Voor vervolging is dit een te wankele basis, dit tast de rechtszekerheid aan. Ook andere "intellectuele eigendomsrechten" kennen dit probleem. De Commissie zwijgt hierover in alle talen.

In landen waar octrooiinbreuk strafbaar is, komt het voor zover wij weten nooit tot vervolging. De noodzaak van strafbaarstelling ontbreekt dus overduidelijk. Het is een volstrekt raadsel waar de Commissie de noodzaak van strafbaarstelling over de hele linie van "intellectuele eigendomsrechten" vandaan haalt. Professor Bernt Hugenholtz hield (ten tijde van de IPRED richtlijn, toen de strafbaarstelling nog niet verwijderd was) een voordracht onder de sarcastische titel: "The EU Enforcement Directive: Why Not the Death Penalty?"

http://www.ucc.ie/law/irishlaw/events/cai_30jan04.shtml

Nederland en Frankrijk wezen de Europese grondwet af, de softwarepatentenrichtlijn werd bijna unaniem door het Europees Parlement verworpen. Tijd voor bezinning zou je denken. Integendeel, de Commissie komt met een absurd voorstel dat in het geheel niet onderbouwd is. De Commissie schendt het subsidiariteitsprincipe in ernstige mate.

Nationale en Europarlementariers dienen bij eerste gelegenheid korte metten te maken met richtlijn en kaderbesluit.

Octrooien

Ook schending van octrooien wordt strafbaar gesteld. Dit heeft tot commotie onder softwareontwikkelaars geleid. Het is zo goed als onmogelijk software te schrijven zonder octrooien te schenden. Softwareontwikkelaars werken al in een privaatrechtelijk mijnenveld, daar komt nu een strafrechtelijke dreiging bovenop.

Het Europees Octrooi Bureau, dat geld verdient aan het verlenen van octrooien en waartegen geen beroep mogelijk is bij een onafhankelijke rechter, strooit volgens velen met octrooien. De door het ministerie van Economische Zaken ingestelde Adviescommissie Software Octrooien stelde vast dat er octrooien verleend worden voor uitvindingen die niet eens nieuw zijn, of geen bijdrage aan de techniek leveren. Onbewuste "independent (re)discovery" komt zeer veel voor, er loopt bij wijze van spreken geen onschuldige softwareontwikkelaar meer rond.

Vervolging kan ook zonder klacht plaats vinden. Hoe de politie zou kunnen weten of er een licentie verleend is, is een raadsel - licenties zijn vormvrij. Hierboven beschreven wij reeds hoe gecompliceerd het is om achteraf vast te stellen of een octrooi wel terecht is verleend. In Nederland is octrooiinbreuk al strafbaar. Het komt, gelukkig maar, nooit tot vervolging. De regering stelde al eens (wat ons betreft volkomen terecht) voor deze strafbaarstelling uit het strafrecht te verwijderen. De richtlijn zou dit onmogelijk maken.

Genant

Pikant is dat in het Europees Parlement mevr Fourtou rapporteur is van de richtlijn. Zij is de echtgenote van Jean-Rene Fourtou, CEO van Vivendi (Universal). Een genant geval van belangenverstrengeling.

Patroon

Er is sprake van een patroon. Keer op keer worden de rechten van octrooihouders uitgebreid. Er vind een verschuiving plaats, het gaat er niet meer om een zo goed mogelijk product te maken. Het gaat er om zo veel mogelijk rechten te krijgen, zodat je verdient aan de inspanningen van anderen. Er wordt een kunstmatige, parasitaire realiteit geschapen die Europa verzwakt.

Naam

In 2004 namen de Europese Raad van Ministers en het Europese Parlement een richtlijn aan ter bescherming van "intellectuele eigendomsrechten". Strafbaarstelling van overtreding van deze rechten werd uit de richtlijn verwijderd om snelle aanname van de richtlijn mogelijk te maken. Deze keren nu terug in deze vervolgrichtlijn. De eerste richtlijn heette Intellectual Property Rights Enforcement Directive, kortweg IPRED. De vervolgrichtlijn wordt daarom veelal IPRED2 genoemd. De officiële naam van de richtlijn met bijbehorend kaderbesluit luidt: "RICHTLIJN VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD inzake strafrechtelijke maatregelen om de handhaving van intellectuele eigendomsrechten te waarborgen" en "KADERBESLUIT VAN DE RAAD tot versterking van het strafrechtelijk kader om schendingen van de intellectuele eigendom te bestrijden" {SEC(2005)848}

http://europa.eu.int/eur-lex/lex/LexUriServ/site/nl/com/2005/com2005_0276nl01.pdf

Engelse tekst:

http://europa.eu.int/eur-lex/lex/LexUriServ/site/en/com/2005/com2005_0276en01.pdf

Vertaling

Terzijde zij opgemerkt dat de Nederlandse vertaling storende fouten bevat. Art 2.1 en 2.2 van de Nederlandse tekst wekt de suggestie dat er een inspanningsverplichting bestaat om tot vervolging over te gaan. Dit blijkt niet uit de Engelse en Franse tekst.

Zie ook: http://www.ipred.org